(Dit artikel is eerder verschenen in de NVOX quantum special, april 2025)
Quantum Realm, een plaats waarin de speler meegenomen wordt in een wereld waar andere regels gelden, waar boven misschien onder is en andersom, waar dingen anders reageren door niet te kijken. Een wereld waar quantum opeens heel gewoon is.
Ons doel is om quantum toegankelijk te maken voor een zo breed mogelijk publiek, op een manier die uitnodigt tot spelen en ontdekken. Daarom hebben we quantumeffecten geïntegreerd in een spel, waarbij deze verschijnselen worden gebruikt als spelelementen. We willen dat spelers deze effecten net zo normaal gaan vinden als bijvoorbeeld zwaartekracht: iedereen weet wat er gebeurt als je iets laat vallen, maar weinig weten precies waarom. Daarom leggen we in het spel leggen niet expliciet uit dat bepaalde functies op quantummechanica gebaseerd zijn. Spelers moeten begrijpen wat er gebeurt maar ze hoeven niet precies te weten waarom. We hebben gekozen om een wereld te maken in Minecraft, een platform dat al een enorm groot publiek heeft in de juiste leeftijdsgroepen. Het geeft ons bovendien de vrijheid om eenvoudig nieuwe functies toe te voegen.
Waarom Minecraft?
Minecraft begon in 2006 als een project van de Zweedse spelontwikkelaar Markus Persson en is inmiddels uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen met miljoenen actieve spelers. Het is een zeer populair spel onder de jeugd, van zeer jonge spelers (5 of 6 jaar oud) tot heel oud. Microsoft (de huidige eigenaar van Minecraft) heeft nu zelfs een Education Edition waar allerlei werelden met educatieve doeleinden beschikbaar zijn. Quantum Realm wordt beschikbaar op deze Education Edition zodat elke school dit kan gebruiken, compleet met docentinstructies om leerlingen door de wereld te begeleiden. Daarnaast is de wereld ook gratis te downloaden via de reguliere Minecraft Marketplace, zodat iedereen met een Minecraft account kan deelnemen. Met 91 miljoen actieve spelers per maand biedt Minecraft een enorm bereik en een unieke kans om quantummechanica op een toegankelijke manier onder de aandacht te brengen.

Mini-games
Het spel begint in een nagebouwd laboratorium aan het Science Park in Amsterdam. Hier worden spelers ontvangen door Professor F. en haar assistent. Alles lijkt normaal, totdat de speler op een mysterieuze rode knop drukt en in de Quantum Realm wordt gezogen. Om terug te keren naar de gewone wereld moeten spelers een reeks mini-games voltooien, waarbij ze codes verzamelen om hen verder te helpen.
Iedere mini-game vertegenwoordigt een quantumeffect, een quantumtechnologie, of iets ‘vreemds’. De quantumeffecten om deze meer als normaal te gaan beschouwen. Het vreemde met als doel dat dingen op het gebied van quantum anders zijn dan we normaal verwachten. We willen spelers uitdagen om anders te denken en hen laten ervaren dat quantummechanica anders werkt dan de klassieke natuurkunde.
Onderweg kunnen spelers hints vragen aan professor F. en haar assistent, die hen helpen de uitdagingen te begrijpen. In de ‘echte’ wereld zijn de rollen van professor en assistent overigens omgedraaid: Professor F. en haar assistent zijn ontworpen door professor Florian Schreck en promovenda Francesca Fama. Zij spraken ook de stemmen in.
Conclusie
Quantum Realm is een unieke manier om wetenschap toegankelijk te maken. Door quantummechanica te integreren in een populair platform, zoals Minecraft, bieden we de spelers de kans om dit complexe vakgebied te verkennen. Of het nu gaat om het leren van nieuwe concepten, het ontwikkelen van probleemoplossend vermogen of gewoon plezier te hebben in een vreemde en wonderlijke wereld, Quantum Realm biedt voor ieder wat wils!
Minecraft Quantum Realm is tot stand gekomen door support van de Universiteit van Amsterdam en Quantum Delta NL.